وقتى که پسران نبى‌اکرم در مکه یکى پس از دیگرى از دنیا رفتند، دشمنان شماتتگر اسلام و پیامبر - که ارزشهایشان منحصر در مال و ثروت و فرزند و جاه و جلال دنیایى بود - پیامبر را شماتت کردند و گفتند تو ابتر هستى - یعنى بى‌دنباله - و با مرگ تو، همه چیز از آثار و نشانه‌هاى وجود تو تمام خواهد شد!
خداوند متعال این سوره را بر پیامبر نازل کرد، تا هم قلب پیامبر را تسلى بدهد، هم حقیقتى را براى آن بزرگوار و براى مسلمانان روشن کند؛ لذا فرمود: ((انّا اعطیناک الکوثر))؛ ما به تو کوثر بخشیدیم؛ آن حقیقت عظیم و کثیر و فزاینده.
مصداق کوثر براى نبى‌اکرم، چیزهاى گوناگون است. یکى از برجسته‌ترین مصادیق کوثر، وجود مقدس فاطمه‌ى زهراست؛ که خداوند متعال در این وجود مبارک، دنباله‌ى معنوى و مادى پیامبر را قرار داد. برخلاف تصور دشمنان ملامتگر، این دختر بابرکت، این وجود ذى‌جود، آن‌چنان مایه‌ى بقاى نام و یاد و مکتب و معارف پیامبر شد که از هیچ فرزند برجسته و باعظمتى، چنین چیزى مشاهده نشده است. اولاً از نسل او یازده امام و یازده خورشید فروزان، معارف‌ اسلامى را بر دلهاى آحاد بشر تابانیدند؛ اسلام را زنده کردند؛ قرآن را تبیین کردند؛ معارف را گسترانیدند؛ تحریفها را از دامن اسلام زدودند و راه سوء استفاده‌ها را بستند. یکى از این یازده امام، حسین‌بن‌على (علیه‌السّلام) است که پیامبر طبق روایت فرمود: ((انا من حسین و حسین سفینة النّجاة و مصباح الهدى)). با آن‌ همه آثار و برکاتى که در آن شخصیت، در آن شهادت و بر آن قیام در تاریخ اسلام مترتب شده است، او یکى از ذراره‌هاى فاطمه‌ى زهراست. یکى از این‌ خورشیدهاى فروزان، امام باقر، و یکى دیگر امام صادق (علیهماالسّلام) است که معارف اسلامى، مرهون زحمات آنهاست. نه فقط معارف شیعى، که ائمه‌ى‌ معروف اهل سنت، یا بى‌واسطه، یا باواسطه، بهره‌مندان از فیض دانش آنها هستند. این کوثر فزاینده‌ى روزبه‌روز درخشنده‌تر، نسل عظیم پیامبر را در تمام اقطار اسلامى پراکند؛ که امروز هزاران، بلکه هزاران هزار خاندانهاى مشخصِ شناخته شده‌ى در همه‌ى دنیاى اسلام، نمودار بقاى نسل جسمانى آن بزرگوارند؛ همچنان که هزاران مشعل هدایت در دنیا نمودار بقاى معنوى آن مکتب و آن وجود مقدسند؛ این کوثر، فاطمه‌ى زهراست. سلام خدا بر او، درود همه‌ى انبیا و اولیا و فرشتگان و آفریدگان پروردگار بر او تا روز قیامت.