اثرات عمیق اندیشه های والای رهبر دینی نهضت اسلامی ایران بر نهضتهای اسلامی، تنها در بعد نظری و فکری محصور نگردیده؛ بلکه در بعد عملی نیز روند حرکت نهضتهای اسلامی را تحت تاثیر داشته است. این امر در اندیشه سیاسی حضرت امام نیز از جایگاه بلندی برخوردار بوده است. اگر حضرت امام - رحمه الله - صدور انقلاب را به مثابه یک اصل اساسی عنوان نموده و آن را در قالب انتقال تجربیات انقلاب اسلامی ایران تعریف می کنند، [4] این امر به مفهوم تاثیرگذاری عینی و عملی اندیشه های سیاسی و انقلابی ایشان بر نهضتهای اسلامی است. از سوی دیگر، اغلب جنبشهای اسلامی و کشورهای مسلمان، در روند مبارزات ضد استعماری شان، از تجربیات و دستاوردهای عینی انقلاب اسلامی ایران بهره برده اند که خود، جنبه هایی از تاثیرپذیری عملی این جنبشها از امام خمینی را به نمایش می گذارد.

بدین لحاظ باید گفت اتکا و اعتماد جنبشهای اسلامی بر توده های مردم به عنوان مهمترین استراتژی موفق و پیروزمند و تکیه بر نیروی معنوی ایمان مردم به دور از سازشهای سیاسی، از مهمترین آثار و دستاوردهای نهضت دینی حضرت امام بود که مسیر مبارزاتی جنبشهای اسلامی را روندی جدید بخشیده و به آینده موفق امیدوار ساخت. «نتیجه گیری دیگری از انقلاب اسلامی، این است که یک نهضت اسلامی نه تنها به خودی خود با مخالفت کلیه ابرقدرتها و عمال محلی آنها روبرو می گردد؛ بلکه چنین نهضتی برای اینکه اصیل باشد و شانس موفقیت داشته باشد، باید سازش ناپذیر بماند.» [5] همچنین سیره عملی و موفق حضرت امام، تامین منافع عموم مردم مسلمان و گره زدن نهضت اسلامی با توده های مردم را به عنوان یک استراتژی موفق در مسیر مبارزات ضد استعماری بازگو نمود.

«این انقلاب، نتیجه دیگری نیز در بردارد. و آن، این است که نهضت اسلامی چنانچه با منافع و خواستهای مردمی به نحو صمیمی تلفیق یابد و یا در سطح ایدئولوژی محض محصور نگردد و چنانچه سازش ناپذیر بوده و هر گونه مشارکت در نظام موجود را رد کند، قادر خواهد بود بر کلیه رقبای غیر مذهبی سبقت جوید.» [6]

و بالاخره اینکه، اسلام تولد مجدد خود را از امام خمینی دارد و او بود که با احیای ارزشهای فراموش شده میلیونها انسان، تعجب رهبران غرب و جهانیان را برانگیخت. و دقیقا در همین راستا است که دشمنان تاریخی انقلاب اسلامی، عاجزانه مجبور به اعتراف می شوند که «آیه ا... خمینی الهام بخش مبارزات ضد اسرائیلی در لبنان و اراضی اشغالی است و تمامی گروههای مبارز اسلامی در مصر، فلسطین اشغالی، لبنان، اردن و سوریه را باید طرفدار امام خمینی نامید.» [7]

پیشگامان جنبشهای اسلامی در گذشته، عمدتا از رابطه جدی و همه جانبه با توده های مردم محروم بوده و همین نکته، یکی از عوامل ناکامی این جنبشها را تشکیل می دهد. تاثیر عملی امام خمینی بر نهضتهای اسلامی در ارایه یک استراتژی عینی و موفق مبارزاتی بود که بر اساس آن، علما و روشنفکران به عنوان پیشگامان جنبش اسلامی با توده های مردم ترکیب می گردند. این، در حالی است که اغلب پیشگامان نهضت اسلامی، توده های مردم را به عنوان جاهل و مسلمان ظاهری می خواندند و به همین دلیل، از حمایت توده ها نیز محروم می گردیدند. ترکیب علما و توده های مردم مسلمان در ایران، قدرت ممتاز و شکست ناپذیر اسلام را پدید آورد که رژیم حاکم را سرنگون ساخت.» [8]

آثار و دستاوردهای نهضت دینی و پیروزمندانه حضرت امام

به طور کلی آثار و دستاوردهای نهضت دینی و پیروزمندانه حضرت امام در ارتباط با جنبشهای اسلامی و نهضت جهانی اسلام را در دو بخش نظری و عملی می توان تحلیل و ارزیابی کرد. خصلت جهانی بودن انقلاب اسلامی ایران و اصولی چون؛ دعوت ؛ صدور انقلاب، جبهه مستضعفین، ظلم زدایی و استکبار ستیزی و تاکید بر امت اسلامی و وحدت جهانی اسلام، مهمترین محورهایی است که می توان رابطه تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر نهضت اسلامی و جنبشهای اسلامی را ذیل آن طرح و وارسی نمود. از سوی دیگر، مجموعه آثار و دستاوردهای جهانی انقلاب اسلامی و نقش امام خمینی - رحمه الله - نسبت به نهضتهای اسلامی را در دو بعد کمی و کیفی می توان مورد بحث و بررسی قرار داد. از فردای پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی - رحمه الله - و تحت تاثیر آن، جهان اسلام متحول شد. یکی از تجلیات این تحول را باید در تغییر کمی و کیفی جنبشهای اسلامی و رهایی بخش جست و جو کرد. از نظر کمی، شمار جنبشهای اسلامی افزایش یافت و از خاور دور تا کرانه های اقیانوس اطلس و مغرب اسلامی را در برگرفت، نمونه روشن تغییر کیفی نهضتهای اسلامی را در اظهار نظر یکی از پیشگامان نهضتهای اسلامی چنین می خوانیم:

«در نتیجه تاثیر انقلاب اسلامی تحت رهبری امام خمینی، مسلمانان سراسر جهان به یک زبان و افکار تازه سیاسی برای محاوره دست یافتند. این زبان و افکار سیاسی جدید، به کالبد فرهنگ سیاسی اسلام جان تازه ای بخشید و مسلمانان را در سراسر جهان وارد معادلات سیاسی کرد. [9] حضرت آیه ا...خامنه ای مقام معظم رهبری در خصوص تاثیر کمی انقلاب اسلامی و امام خمینی - رحمه الله - بر نهضتهای اسلامی معاصر چنین می گویند:

«امروز جوانان مسلمان در مصر، الجزایر، سودان و دیگر کشورهای شمال آفریقا، خاورمیانه و شرق آسیا به نام جمهوری اسلامی ایران و امام عظیم الشان شعار می دهند و این، در حالی است که پیوسته صدها کتاب علیه تشیع و نظام اسلامی، در جهان انتشار می یابد و هدف از آن، خاموش کردن شعله عشق و ایمان جوانان مسلمان در سراسر جهان نسبت به ایران اسلامی است... مسلمانان در اقصی نقاط جهان از حاکمیت اسلام در سرزمین ایران امید و نشاط می گیرند و جوانان و روشنفکرانی که به اسلام روی آورده اند، با الهام از همین کانون نورانی، در راه احساسات اسلامی خود مبارزه و فداکاری می کنند.» [10]

آنچه امروز نهضتهای اسلامی با آن روبرو است، نه ضعف بنیانهای فکری و ایدئولوژیکی است و نه فقدان تجربیات کاری و استراتژی مبارزاتی ؛ بلکه مشکل امروزه جنبشهای اسلامی، فقدان انسجام و همسویی و در نتیجه فقدان یک جهت گیری قاطع و جدی در برابر نظام سیاسی حاکم بر جهان است. بدون تردید، اندیشه های امام خمینی - رحمه الله - و راه و رسم زندگی سیاسی او می تواند جنبشهای اسلامی را در این زمینه یاری رسانده و کاستیهای موجود را رفع و یا حداقل تقلیل بخشد.

نوشته شده در سه شنبه 90 بهمن 18ساعت ساعت 10:28 صبح توسط سید.محمد علی شهرام شمس| نظر بدهید